"Bez pracy nie ma kołaczy" - poznanie tradycyjnej metody pieczenia chleba żytniego
-
"JAK POWSTAJE ZAKWAS"
- Spotkanie z Panią L. Pietruczuk ze wsi Grabowiec, która do dziś wypieka chleb metodą tradycyjną. Warsztaty odbyły się w mieszkaniu prywatnym, w którym znajdują się niezbędne naczynia i przedmioty służące do wypieku chleba.
- Prowadząca warsztaty opowiadała o szacunku do chleba w jej rodzinnym domu, w czasie kiedy była dzieckiem i o kultywowaniu tradycji w jej rodzinie do dnia dzisiejszego. Następnie opowiedziała o tym jak się piecze chleb, podała przepis oraz pokazała potrzebne do tego procesu naczynia oraz piec niezbędny do wypieku chleba.
- W trakcie opowieści gospodyni zaproponowała wszystkim wspólną zabawę "Poznajmy się wszyscy" polegającą na utrwaleniu imion uczestników warsztatów.
- Uczestnicy warsztatów słuchają uważnie by móc odpowiedzieć na zadane pytanie przez gospodynię. - Proszę podać przepis na zakwas chlebowy ? Uczestnicy warsztatów udzielają odpowiedzi na kartkach uprzednio rozdanych przez prowadzącą zajęcia.
- Następnie gospodyni rozdaje kartki z przepisem na chleb żytni i zaprasza wszystkich do przygotowania zakwasu na następny dzień.
- Przepis na zakwas chlebowy: Do przygotowanej wcześniej dzieży wlewamy 1 litr przegotowanej gorącej wody i zaparzamy z niewielką ilością mąki żytniej( 1kg )przesianej przez sito. Następnie wlewamy jeszcze 3 litry ciepłej wody i odstawiamy na 48 godzin w ciepłe miejsce.
Gospodyni zademonstrowała jak należy przygotować zakwas chlebowy, a następnie uczestnicy zajęć rozeszli się do domów.
-
PRAKTYCZNE ZAJĘCIA - PIECZEMY CHLEB"
- Przygotowanie rozczynu: do uprzednio przygotowanego zakwasu chlebowego wsypujemy ok. 3 kg mąki żytniej oraz drożdże i odstawiamy do wyrobienia.
- Przygotowanie opału do pieca: uczestnicy warsztatów przynoszą do domu opał, który kładą przy piecu. Następnie jeden z nich rozpala piec pod kierunkiem gospodyni.
- Następnie tak przygotowane ciasto wyrabiamy ręcznie na średnią gęstość dodając resztę mąki , nakrywamy dzieżę ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce na 1 godzinę by ciasto dobrze wyrosło
- Po wyrośnięciu ciasta wykładamy je na wcześniej przygotowane, wysmarowane tłuszczem blaszki, wygładzamy, robimy znak krzyża na cieście i ponownie pozostawiamy do wyrośnięcia na blaszkach.
- Gdy ciasto rośnie jeden z uczestników warsztatów wspólnie z gospodynią przygotowuje piec. Po spaleniu się drewna w piecu chlebowym, wygarniamy gracką węgle z pieca. Jeśli chleb zbyt szybko rośnie należy go ponakłuwać patyczkiem, by zmniejszyć objętość ciasta. Wyrośnięty chleb wsadzamy do pieca na ok. 1,2 godziny.
- W tym czasie gospodyni proponuje uczestnikom warsztatów pracę związaną z ubijaniem masła. Rozdaje wcześniej przygotowane plastykowe butelki napełnione śmietaną. Na podane hasło młodzież rozpoczyna ubijanie masła. Po ubiciu masło zostało wychłodzone w zimnej wodzie, posolone do smaku i odstawione w zimne miejsce.
- Po upływie 1,2 godziny - chleb został upieczony. Po wyjęciu go z pieca gorący chleb gospodyni smaruje zimną wodą, a następnie tłuszczem by skórka była miękka i błyszcząca. Przykrywa chleb ściereczką do wystygnięcia.
- Dzieże wynosi do komory z resztką ciasta na dnie, na zakwas do nowego chleba.
- Chleb ostygł .Gospodyni zaprasza wszystkich uczestników warsztatów do degustacji ze smalcem, świeżo ubitym masłem, miodem, dżemem bądź mlekiem.
PRZEPIS NA CHLEB ŻYTNI
- 8 kg mąki żytniej
- 1 paczuszka drożdży
- woda
KWAS CHLEBOWY - PRZYGOTOWANIE
1 - litr wody zgotowanej gorącej wody zaparza się z 1 kg mąki żytniej ;następnie do naczynia wlewamy 3 litry wody i odstawiamy na 48 godzin w ciepłe miejsce np. na piec.
ROZCZYN NA CHLEB
Do uprzednio przygotowanego kwasu chlebowego wsypujemy 1/3 kg mąki żytniej i dodajemy drożdże -odstawiamy na 6 godz.
Następnie ciasto wyrabiamy ręcznie dodając resztę mąki.
Ciasto wyrabiamy na średnią gęstość.
Odstawiamy do wyrośnięcia w ciepłe miejsce na 1 godzinę.
Po wyrośnięciu wykładamy ciasto na blachy i ponownie zostawiamy do wyrośnięcia.
Rozpalamy piec.
Pieczemy chleb około 1,20 godz.
Wyjmujemy chleb z pieca ;smarujemy zimną wodą. Następnie wyjmujemy chleb z blach i pozostawiamy do wystygnięcia.